Leerlijn Executieve Functies PO
Ontwikkeling van de Executieve Functies
De Leerlijn Executieve Functies PO (hierna te noemen 'LEF') is ontwikkeld voor het (speciaal-)basisonderwijs, groepen 1 tot en met 8. Sinds schooljaar 2022-2023 is de LEF PO ook in een speciale editie verkrijgbaar voor het Daltononderwijs.
De ontwikkeling van de executieve vaardigheden wordt gezien als een belangrijke voorspeller voor het toekomstig (school-)succes van de leerling. Belangrijker nog dan IQ. Deze leerlijn is bedoeld om leerlingen efficiënt, sociaal en doelgericht te leren handelen. Met deze leerlijn krijgen de leerlingen eigenaarschap over het eigen leerproces en ontwikkelen zij het reflectief vermogen.
"Metacognitie en zelfregulerend leren blijken steevast een groot effect te hebben, met een rendement van gemiddeld zeven maanden extra vooruitgang." Bron: nponderwijs.nl
De instrumenten die aangeleverd worden bij de LEF kunnen worden gebruikt om meer inzicht te krijgen in het functioneren van de individuele leerling. Dit inzicht wordt niet alleen verkregen door de leerling zelf, maar ook door de leerkracht en de ouder/opvoeder.
De handleiding voorziet in verschillende adviezen voor gebruik van het bijgeleverde materiaal (doelenkaarten en rapportbeoordelingen) en in handelingsadviezen voor in de klas en voor thuis. Zo kan de koppeling tussen school en thuis gemakkelijk worden gemaakt.
Het model Executieve Vaardigheden in het Onderwijs (EVO model) is speciaal gemaakt voor gebruik in het onderwijs. Er zijn vele modellen, variërend in aantal vanaf 8 tot wel boven de 30 beschreven executieve functies. Uit verschillende modellen is het EVO model ontstaan. Het EVO model gaat uit van 6 hoofdvaardigheden, onderverdeeld in kleuren.
Planning en Organisatie
Concentratie en Werkgeheugen
Impulsbeheersing en Emotieregulatie
Motivatie en Doorzetten
Zelfbeeld en Metacognitie
Flexibiliteit en Gedragsverandering
Klik voor een uitgebreid overzicht van de vaardigheden die onder bovengenoemde executieve functies vallen op onderstaande button.
Groep 1 en 2
In groep 1 en 2 wordt met pictogrammen gewerkt. Wekelijks wordt een nieuw pictogram en bijbehorend doel klassikaal besproken aan de hand van een korte uitleg of verhaal. De pictogrammen worden opgehangen in de klas. Gedurende de week worden de doelen op verschillende momenten aangehaald, zowel klassikaal als individueel (ter herinnering). De pictogrammen die behandeld zijn blijven hangen in de klas, zodat na verloop van tijd alle doelen zichtbaar in de klas hangen en de leerlingen hiermee vertrouwd raken. De pictogrammen uit groep 1 en 2 komen terug in de doelenkaarten voor de groepen 3 en 4, zodat een duidelijke doorlopende leerlijn voor de leerlingen kan worden gevolgd.
Van de 10 pictogrammen en doelen is ook een memoryspel ontwikkeld dat wordt bijgeleverd bij bestelling van de LEF PO.
Groep 3 en 4
In de groepen 3 en 4 krijgt elke individuele leerling een eigen doelenkaart. Deze doelenkaarten zijn afgestemd op de pictogrammen die gebruikt zijn in de groepen 1 en 2. Het bijbehorend doel is nu tekstueel toegevoegd en iets uitgebreid. De doelenkaarten voor de leerjaren 3 en 4 vormen hierin de overgang naar de tekstueel vormgegeven doelenkaarten voor de leerjaren 5 t/m 8.
Met de doelen op de doelenkaarten werken de leerlingen toe naar het behalen van de jaardoelen (eindnormen) volgens de LEF voor het betreffende leerjaar. De leerlingen bekijken tenminste eens per week hun doelenkaart en geven aan hoe goed zij de verschillende doelen al beheersen. Dit bevordert de metacognitie: het kunnen reflecteren op eigen gedrag en op het eigen leerproces en geeft daarnaast de leerkracht een inkijkje in de wijze waarop de leerling naar zichzelf kijkt.
Groep 5 t/m 8
Ook in de groepen 5 tot en met 8 wordt gebruik gemaakt van de doelenkaarten. In de LEF gebruiken we (vrijwel) dezelfde doelen in een gelijke periode. We werken met 3 periodes per leerjaar. De meeste scholen werken aan periode 1 voor het eerste rapport en periode 2 en 3 naar de laatste rapportperiode toe. Er zit een opbouw in de moeilijkheidsgraad van de doelen. Zo wordt in periode 1 bij groep 3 het doel 'Ik ruim mijn tafel op' uitgebreid naar 'Mijn werkplek is opgeruimd en netjes'. Daarnaast komen er ook doelen bij. Zie voorbeeld van de doelenkaarten groepen 3, 5 en 7 voor periode 1 in de afbeelding hieronder.
De doelen op de doelenkaarten sluiten naadloos aan op het vorige leerjaar en op de jaardoelen (eindnormen) van de LEF. Hiermee wordt dus zeer gestructureerd gewerkt aan alle facetten van de ontwikkeling van de executieve vaardigheden.
De eindnormen voor groep 8 zijn de normen die zijn vastgesteld in overleg het verschillende VO scholen en de vaardigheden die brugklassers nodig hebben om te kunnen functioneren in de brugklas. Met de LEF bereiden we daarmee de leerlingen langzaamaan voor op het voortgezet onderwijs.
Kosten en levering
Na aanschaf van de LEF wordt het volgende materiaal geleverd:
1 map per school, inhoud van de map:
- Jaardoelen (leerlijn) per leerjaar voor de groepen 1 t/m 8, ingedeeld op Executieve Functie
- Uitgebreide Handleiding met uitleg van de Executieve Functies, gebruik van de doelenkaarten in de klas, gebruik van de doelenkaarten als onderdeel van het rapport, gespreksvoering en tussentijdse evaluaties en handelingsadviezen, zowel voor in de klas als voor thuis.
- Eén set pictogrammen, geplastificeerd, op A4 formaat, voor groep 1 en 2 (meerprijs per set € 30,-, de sets zijn ook gemakkelijk zelf te maken!)
Digitaal en onbeperkt af te drukken materiaal:
- 10 Pictogrammen en doelen voor de groepen 1 en 2 (A4 formaat)
- Doelenkaarten voor in de klas voor de groepen 3 t/m 8 (3 verschillende doelenkaarten per leerjaar, zijnde 18 stuks)
- Rapportbeoordelingen voor de groepen 3 t/m 8 (3 per leerjaar, zijnde 18 stuks)
- Vragenlijsten Executieve Functies (voor groep 1 t/m 3 en groep 4 t/m 8 voor zowel leerling als ouder/verzorger) inclusief normeringsblad
- Algemene doelenlijst behorende bij Vragenlijst Executieve Functies
- Kwaliteitsdocument
- Template Werkafspraken voor intern gebruik
- Sjabloon doelenbriefjes (8 doelenbriefjes per A4)
- Uitgebreide LEF Ouderbijlage met uitleg van de LEF en tips voor thuis (9 pagina's)
- Memoryspel van de 10 pictogrammen en bijbehorende doelen voor groepen 1 t/m 4
Kosten:
€ 1995 incl BTW. Mogelijkheid te betalen in 4 jaarlijkse termijnen van € 513,75 incl. BTW
Scholen met minder dan 200 leerlingen kunnen contact met ons opnemen voor een aangepast tarief.
Levering van de materialen vindt binnen 3 weken na aanschaf van de LEF plaats.
Implementatie van de LEF is door de school, aan de hand van de handleiding en handelingsadviezen, eenvoudig zelfstandig uit te voeren. Mocht een voorbereidende workshop voor de leerkrachten gewenst zijn, dan biedt Wegwijs een workshop van 3 klokuren aan voor een combinatietarief van € 600, inclusief materiaal, exclusief reiskosten. De workshop kan desgewenst ook nog worden aangevraagd na aanschaf en ontvangst van de materialen van de LEF.
Wenst u meer informatie of wilt u de LEF PO bestellen, vul dan het informatieformulier in via onderstaande button.
Gratis downloads
Wil je alvast een kijkje nemen in het materiaal? Download dan hieronder een aantal gratis documenten:
Download hier het Kwaliteitsdocument LEF PO
Scholen en instellingen die met de LEF werken zijn o.a.